Zwierzęta w przysłowiach i powiedzeniach

Sporo można znaleźć w słowniku „ludzie z lasu”. Czasami ich pochodzenie jest na widoku; inne wymagają pewnego wysiłku, aby je rozszyfrować; w rodowodzie trzeciego tylko specjalista może zrozumieć. Ale zwierzęta nie tylko gęsto „zaludniają” nasze słownictwo, są też bohaterami wielu, jeśli nie większości, ludowych zagadek, przysłów i powiedzeń, bez których nie do pomyślenia jest jasna, figuratywna mowa.

Oto kilka zagadek wziętych losowo ze słownika V.I.Dahla:

„Kura siedzi na złotych jajkach, a jej ogon jest drewniany”. (Patelnia i patelnia na węgiel drzewny.)
„Czarna krowa podbiła cały świat”. (Noc.)
„Piesek dba o cały dom”. (Zamek.)
„Baran walczył z kozą, woda i piasek stały się błotniste”. (Wymieszaj olej.)
„Kurczak z grzebieniem, ale ukłonem dla wszystkich”. (Dystrybutor wody.)
„Przeciągają świnię i len przez konia i krowę”. (Kołysanie butów.)
„Jest dzik, dziobane beczki”. (Dom, okna.)

Wybitny rosyjski prozaik i etnograf S. V. Maksimov napisał: „Królestwo zwierząt dało wiele podobieństw odpowiednich dla przysłowiowych wyrażeń i skrzydlatych słów”. Przypomnijmy tutaj przynajmniej niektóre z nich:

„Bać się wilków - nie idź do lasu”
„Tylko czterdzieści leci prosto przed siebie”
„Słowo to nie jest wróbel, jeśli wyleci, nie złapiesz go”
„Gdzie koń z kopytem - jest rak z pazurem”
„Dlatego szczupak jest w morzu, żeby karaś nie drzemał”
„Ani buczenie, ani cielęta”
„Gęś nie jest przyjacielem świni”
„Komar nie podrażni nosa”
„Każdy świerszcz zna twoją szóstkę”
„Łzy myszy popłyną do kota”
„Kiedy rak gwiżdże na górze”
„Ślimak jeździ, kiedyś będzie”
„Jastrząb pocałował kurczaka aż po ostatnie pióro”
„Lepszy ptak w dłoni niż placek na niebie”.

Nawiasem mówiąc, ostatnie przysłowie ma ciekawe analogie:
„Lepszy wróbel w dłoni niż sokół na suce”
„Lepsze dziś jajko niż jutro kurczak” (włoski)
„Lepiej dziś gołąb niż jutro paw” (starożytny Hindus).

Pocieszając przyjaciela, który popełnił całkowicie wybaczalny błąd, mówimy: „Nie smuć się, koń ma cztery nogi, ale potyka się”. Osiągnąwszy więcej niż skromny wynik, zapewniamy się, że „nie ma ryb i raka”. Karcimy za chciwość: „Jeśli ścigasz dwa zające, nie złapiesz ani jednego”. Uczymy zachowania wytrwałości i cierpliwości: „I uczą niedźwiedzia tańczyć”. Szczerze potępiamy hipokryzję i hipokryzję, mówiąc: „Wilk zlitował się nad klaczą, zostawił ogon i grzywę” - lub po prostu wspominając o „krokodylich łzach”.

Istnieje wiele przysłów i powiedzeń, w których zwierzęta zachowują się jak postacie w innych językach. W tym miejscu ograniczymy się do kilku przykładów:
„Zaprzęgaj konia za wozem”
„Gdzie lis i zając życzą sobie dobrej nocy” (niemiecki)
„Gdakaj bez składania jajka”
„Być sikiem” (hiszpański)
„Udawaj martwego kota”
„Uratuj kozę i kapustę”
„Jeśli nie ma wilka, jest więc szary pies” (włoski)
„Jak kaczka podczas burzy”, „Jak leci wrona” (angielski).

Życząc sukcesów w biznesie, przedstawiciel afrykańskiego plemienia Shilluk powie: „Kwomi omul yi tvol”, co oznacza: „Wąż będzie czołgał się po Twoich plecach”. Życzenie mogłoby nie wydawać się zbyt przyjemne, gdyby nie oczywista dla Shilluka jego ostatnia, pominięta część: „bez gryzienia, bez wyrządzania krzywdy”.

Skrzydlate słowa i wyrażenia są zbliżone do ludowych przysłów i powiedzeń: „gołąbek pokoju”, „wilk w owczej skórze”, „góra urodziła mysz”, „kozioł ofiarny”, „pieśń łabędzia”, „krzywda”, „trzy wieloryby” ", itd. n. Właściwie cała ich różnica w stosunku do folkloru to mniej lub bardziej dokładny adres i data powstania. Na przykład autorem znanego wyrażenia „Tu pochowany jest pies” był niemiecki hrabia Wangijnheim, który mieszkał w Turyngii w XVII wieku.W czasie wojny wewnętrznej pies Stutzel był łącznikiem z oblężonym zamkiem. Pies padł z rąk wroga; wdzięczny hrabia pochował wiernego posłańca w parku ojcowskim, a na kamiennym nagrobku wypisał słowa, które później uskrzydlono: „Tu pochowany jest pies” ...

Niezależnie od języka, który wybierzesz, jaki słownik otworzysz - w każdym z nich łatwo jest znaleźć wyraźne ślady wielowiekowej komunikacji między człowiekiem a dziką przyrodą. Słowa-obrazy, frazy-metafory, zebrane w tej komunikacji, ozdabiają naszą mowę, czyniąc ją bardziej emocjonalną, jaśniejszą, bardziej kolorową; z drugiej strony, wszystkie one w całości stanowią jakby cudowny pomnik naszych planetarnych sąsiadów - tych, którzy biegają, skaczą, czołgają się, pływają i latają.

Krasnopevtsev V.P.

Podobne publikacje

Zwierzęta na mapie geograficznej

Żywe atrakcje

Niebezpieczeństwo w lesie