Och, Lyuda, gdyby nie tamte lata ...
Moja maleńka będąc w szkole, począwszy od VI klasy, brała udział w konferencjach naukowych poświęconych historii wśród dzieci w wieku szkolnym. To jest jej praca, z którą wykonywała trzy lata temu. To takie ... trochę ... Historia w jej imieniu.
Stracony generał ...
Słowa z piosenki Talkova nie odpuszczają, wystarczy dotknąć rudych liści listów, pamiętników, rysunków moich prapradziadków. Do tych liści, które zachowała moja prababcia Tichonowa Elena Siergiejewna. Zachowała go pomimo strachu przed umieszczeniem na „listach pozbawionych praw wyborczych”. Tak, była już na tych listach, z tego powodu w 1929 roku została wyrzucona z instytutu. Zachowała go pomimo wojny domowej, stalinowskich represji, faszystowskiej okupacji. Udało jej się zachować te rodzinne pamiątki, przekazać swoim potomkom pamięć o heroicznej przeszłości swoich pradziadów.
W naszej rodzinie było wielu znanych ludzi w Kubaniu: oficerowie kozaccy Biryukovs, Keleberdinsky, Alkins, Grechishkins, książęta Bagration, poeta Nikołaj Dorizo, artysta Jewgienij Pospolitaki, księża, kupcy, urzędnicy ... Ale teraz nie chcę mówić o Bohaterowie Kubana i ich wyczyny, wiele już o nich wiadomo.
Stary album rodzinny zawiera zdjęcia mojej praprababki - Anny Grigorievnej Tikhonova-Keleberdinskaya. Chodzi o nią, o jej trudnym losie, który chcę opowiedzieć.
W Jekaterynodarze, w rodzinie starszego geodety regionalnego w Kubaniu Biryukov Grigorij Iwanowicz, urodziła się dziewczyna, która otrzymała imię Galoczka. Podczas chrztu w katedrze Aleksandra Newskiego odnotowano inne imię - Anna. Ale dla jej rodziny pozostała niezachwiana.
"Ania. Urodzony 4 maja 1885 roku. Chrzest 12 maja 1885 r.
Rodzice: sekretarz kolegiaty Grigorij Iwanowicz Biryukow i jego prawna żona Elena Nazarowna, oboje prawosławni.
Odbiorcy: Sekretarz Prowincji Dmitrij Iosifovich Biryukov oraz córka Radcy Sądu, dziewczyna Nadieżda Nazarowna Ostapenko.
Znacznik wyrósł w atmosferze miłości i troski. Studiowała w Catherine City Women's Gymnasium, dobrze się uczyła, była pilną uczennicą.
Znacznik wyboru pięknie pomalowany. Stary, zniszczony album zawiera niektóre z jej prac z lat 1904-1905. To prawda, niektóre rysunki zostały zniszczone przez moją babcię w dzieciństwie. Próbowała je wyśledzić, prawdopodobnie też chciała tak rysować.
Nauczyciel rysunku I Gimnazjum Kobiecego w Jekaterynodzie im. Pospolitaki Jewgienij Iwanowicz, słynny kubański artysta-nauczyciel, popularyzator sztuk pięknych, uczył rysowania znacznika wyboru. Jewgienij Iwanowicz urodził się w mieście Temryuk w 1852 roku. W naszym rodzinnym albumie fotograficznym znajduje się zdjęcie matki artysty Natalii Jakowlewnej Pospolitaki.
Znacznik wyboru bardzo lubił zwierzęta. W Gelendzhik rodzice Galochki mieli daczę, a dzieci spędzały lato na morzu. Do 1975 roku mieszkały tam dwie starsze kobiety, były to dwie siostry, które również spędziły dzieciństwo na wsi, a gdy były już całkowicie stare, wróciły do Gelendżyka. Miasto przypomniało im te beztroskie dni, kiedy byli dziećmi. W tamtych latach przyjaźnili się z naszą prababcią, wspominając swoje dzieciństwo, mówili, że Galochka często przyjeżdżała do nich z koszem, w którym zawsze było kilka kociąt.
Dacza Biryukovów znajdowała się po drugiej stronie ulicy od obecnej plaży miejskiej, niedaleko kina Chaika (dawny Kurzal, obecnie park wodny). Ta piaszczysta plaża została dziś zrekultywowana, a na początku XX wieku linia brzegowa biegła znacznie bliżej domu. Z brzegu bezpośrednio do morza wychodziły łaźnie (drewniane pomosty z małą szatnią na końcu, z tej budki było zejście do morza). Przed domem posadzono sadzonki sosny Pitsunda i wykopano studnię. Z tą studnią wiąże się jedna rodzinna historia z życia Gałoczki. W 1903 roku na jej 18. urodziny moja mama podarowała jej złoty pierścionek. Ale tylko jednego lata ten pierścień obnosił się na palcu Calochki. Wyślizgnął się z jej dłoni, kiedy wyjęła stygnącego w studni arbuza. Od tego czasu cztery pokolenia dziewcząt w naszej rodzinie, słysząc tę historię, z nadzieją wpatrują się w ciemną wodę zachowanej studni. Co jeśli ceniony pierścień miga na dole?
W 1936 roku dacza została zabrana i przekazana jakiemuś generałowi, a podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej bomba uderzyła w dom. Obecnie na terenie daczy znajdują się kasy biletowe przedsprzedażne biletów kolejowych, które otoczone są ogromnymi sosnami posadzonymi niegdyś przez praprababkę, zachowała się również studnia, a do niedawna tylko kroki i z domu pozostała część fundamentu.
Wiele rodzin Jekaterynodaru chciałoby zawierać związki małżeńskie z rodziną Biryukov. Ale ojciec wybrał bardziej wartościowego. W 1908 roku Grigorij Iwanowicz poślubił Gałoczkę oficerowi 1 pułku Jekaterinodar - Keleberdinsky Vladimir Ivanovich, syn szefa I wydziału administracyjnego zarządu Kubańskiego radnego stanu Iwana Samojłowicza Keleberdinskiego, jego starego przyjaciela. Tak więc Galochka została Anną Grigorievną Keleberdinskaya.
Wiadomo, że małżeństwo między Kozakami od niepamiętnych czasów polegało na ceremonii odbywającej się na Majdanie, gdzie zbierało się krąg za zgodą brygadzisty.
Zgodnie z tą starą tradycją Włodzimierz Iwanowicz w ramionach niósł narzeczoną na zebranie oficerskie, gdzie w otoczeniu przyjaciół oficerów zapytał: „Czy on ją kocha?”. pan młody: "Czy ona kocha pana młodego?" a otrzymawszy odpowiedź twierdzącą, ukłoniła się panu młodemu. Na co oficerowie gratulując młodym wielokrotnie krzyczeli: „Miłość!” i Good Hour.
„14 stycznia 1908.
Pan młody: Kornet 1 pułku czepegów Jekaterynodar Koshevoy Ataman Chepegi Vladimir Ivanovich Keleberdinsky, singiel, 24 lata.
Panna młoda: córka radcy sądowego Anna G. Biryukova, prawosławna, dziewica, 22 lata.
Poręczyciele: Według pana młodego: Sotnik z 1. Baterii Kozaków Kubańskich Nikołaj Aleksiejewicz Krawczenko i Sierżant Wojskowoj major Piotr Afanasiewicz Kucherov. Narzeczona: Inżynier Technolog Iwan Iwanowicz Szpunar i Chorunżi z 1 Pułku Jekaterinodar Wsiewołod Weniaminowicz Żurawlew ”.
1 lutego 1909 roku Anna i Vladimir mieli córkę, Elenę lub Lyolya, moją prababkę.
„Elena. Urodzony 1 lutego 1909 roku. Chrzest 8 marca 1909.
Rodzice: kornet 1 pułku atamanów Chepegi w Ekaterinodar, Władimir Iwanowicz Keleberdinsky i jego prawna żona Anna Grigoriewna, oboje prawosławni.
Odbiorcy: Sotnik z 1 Pułku Czarnomorskiego Borys Grigoriewicz Biryukov i żona Esaula z 1 Pułku Jekaterynodarskiego Anna Nikołajewna Glivenko.
Według wspomnień prababci, Boże Narodzenie 1913 roku, ostatniego przedwojennego roku, pozostawiło w jej pamięci niezapomniany ślad.
Święta Bożego Narodzenia, te wspaniałe święta dzieciństwa. Ileż jest w nich radosnych, drżących przeżyć z dzieciństwa! Grudzień 1913 minął szybko w przygotowaniach do Świąt Bożego Narodzenia, w oczekiwaniu na obfity stół, choinkę, gości, rozrywkę i oczywiście prezenty świąteczne. Rankiem 25 grudnia 1913 roku z przyjemnością wychodzi się na zewnątrz. W nocy spadło jeszcze więcej śniegu, na bezchmurnym niebie błyszczało słońce. Cudowny, hipnotyzujący widok. Cisza, spokój, zamarznięta bajka.
Sotnik Keleberdinsky Władimir Iwanowicz wraz z rodziną zajmowali wygodny pięciopokojowy dom przy ulicy Nowokuznienej 4. Dom był dobrze ogrzewany, a żyrandole jasno się paliły. Wieczorem przybywali goście - w większości oficerowie z żonami i dziećmi. Mała Lyolya nigdy nie widziała tych wszystkich znajomych ludzi i krewnych od dzieciństwa, zebranych razem tego samego dnia.
Drzwi do jadalni otworzyły się. Świąteczny stół zadziwiał wyobraźnię różnorodnymi potrawami i przekąskami. W rogu salonu stała choinka elegancko uprzątnięta pięknymi szklanymi zabawkami, lampionami, serpentynami, przewiązanymi słodyczami i zapalonymi świeczkami. Świetnie się bawiliśmy przy kolacji. Dzieci bawiły się w salonie wokół drzewa, odrywały wiszące cukierki. I wtedy wydarzyła się katastrofa, jedno z dzieci, wyjmując wysoko zawieszony cukierek, przewrócił choinkę, która natychmiast stanęła w płomieniach.
Mała Lyolya skulona w kącie, ściskając świąteczny prezent - nową lalkę. Dorośli błysnęli jej przed oczami, zabierając dzieci w bezpieczne miejsca w domu, inni gasili choinkę i migające zasłony w oknach.
Ogień został szybko ugaszony, ale świąteczny nastrój został zrujnowany. Starsi goście powiedzieli, że ten incydent nie był dobry - zły znak na pożar w okresie Bożego Narodzenia. Następnego dnia drzewo było inne, u wujka Borysa, potem u innego. A więc wszystkie święta. Wizyty, goście ... Spacer ulicą Krasnaja, kuligi. Hałas, krzyki, śmiech. Jeźdźcy przewracają się, wypadają na bok, śmieją się, piszczą z przyjemności ...
Kto by wtedy pomyślał, że w następnym 1914 roku ogień wojny wybuchnie w całej Rosji, Lyolya straci ojca i kłopoty przyjdą na rodziny obecnych gości i krewnych. Goście nie mogli sobie wtedy wyobrazić, co stanie się po Bożym Narodzeniu 1913, ostatnim roku pokoju. I to nie światła płonącej choinki odbijały się wówczas w starożytnym krysztale - lipiec czternastego roku płonął już w kalendarzu.
Niepokojące wydarzenia na Bałkanach zostały powtórzone w lipcowych gazetach z nagłówkami: „Near the War”, „W obliczu wojny”, „O wojnie”. Wreszcie uderzył grzmot. 16 lipca car podpisał dekret o mobilizacji wojsk. 18 lipca jego tekst ukazał się w lokalnej prasie, a następnego dnia, 19 lipca 1914 roku, Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji ...
Kozacy od momentu ich powstania do 1917 roku nie przegapili ani jednej wojny. Z honorem spełnił swój obowiązek podczas I wojny światowej. Już 19 lipca 1914 r. Kuban eskortował pierwsze zmobilizowane na front - były to głównie kozacy z 2. pułku połtawskiego i 2. pułku kubańskiego.Po 11 dniach do wojska wzywani są Kozacy II i III etapu oraz niższe stopnie rezerwy. W tym czasie w imieniu wodza zakonu otrzymano dużą liczbę telegramów od starszych Kozaków z prośbą o wezwanie ich do służby. Pierwszego, który wyruszy na front, upomina sam ordynansowy wódz.
Ani żołnierze, ani ci, którzy im wtedy towarzyszyli, nie wiedzieli, że wybuch wojny nie tylko zabierze życie wielu ludziom, ale wraz z rewolucjami zmiażdży i zmieni samą epokę, zniszczy ogólny świecki bieg życia kraju, Jekaterinodar, to kwitnące południowe miasto będzie w epicentrum ognistego huraganu. Od sierpnia 1914 r. Zaczęła się krótka relacja z ostatnich lat „przedrewolucyjnych” ...
W lipcu 1914 r., Jeszcze przed dekretem cara, sporządzono listę oficerów dżentelmeńskich wyznaczonych do „specjalnych setek koni” na wypadek mobilizacji. (Specjalne setki - powstałe w czasie I wojny światowej z Kozaków w starszym wieku do służby w sztabach wojskowych, poczty lotniczej, konwojach itp.). Według tej listy Keleberdinsky Vladimir Ivanovich, w przypadku mobilizacji, miał zostać powołany do 31. specjalnej jednostki jeździeckiej oddziału Batalpaszyńskiego. Ale życie dokonało własnych zmian. Najwyższym rozkazem z 30 sierpnia 1914 r. Centurion Keleberdinsky Vladimir Ivanovich został powołany do 2. pułku połtawskiego, który jako pierwszy wysłano na front. Wiadomo, że 15 września 1914 r. 2. pułk połtawski był w armii czynnej we Lwowie.
W raporcie dowódcy 2. pułku połtawskiego nr 1686 z 23 października 1914 r. Podano, że setnik Keleberdinsky Vladimir Ivanovich jest wymieniony jako zabity.
Przeglądając dokumentację „Kubańskiego herolda kozackiego” za rok 1914, znalazłem artykuł o śmierci mojego prapradziadka.
NASI BOHATEROWIE (śmierć centuriona V.I. Keleberdinsky'ego)
16 października pochowano centuriona W.I. Keleberdinsky'ego i kozaka ze wsi Primorsko-Akhtarskaya Trofim Petrenko. Wieczorem 15 października trumny przywieziono do Stanisławowa i umieszczono w kaplicy szpitalnej. Po trumnę przybyli kozacy stu, którym dowodził. Od północy niebo zasnuwały chmury, a do rana padał deszcz, który ustał dopiero po południu, ale niebo wciąż było szare i niegościnne. I tak, gdy tylko czarny karawan oddalił się od kaplicy, za czerwonymi trumnami podążył tłum prostych i inteligentnych ludzi. Ten zwyczaj kozaków zaporoskich został również przeniesiony na Kuban. Miejscowa ludność, pochodząca z nas zarówno językiem, jak i zwyczajami, dowiadywała się, kogo zabierano do pochówku i pomimo błota pośniegowego podzielała nasz żal za zmarłych. Tu jest cmentarz. Duży, stary, usiany częstymi krzyżami. Niewiele było miejsca tylko pod kamienną ścianą, w miejscu, w którym wykopano już grób. Zdjęli dwie trumny kozackie i postawili je na ziemi. Po chwili czarny, mokry dół zaakceptował naszych rycerzy. Kobiety i dziewczęta płaczą i ze łzami wyrzucają ostatnią grudkę ziemi na obce im trumny, ale w istocie są też im bliskie, jak również ich własne. Bo gdzieś ich synowie, bracia, a może już pochowani, też walczą. Wspólny żal. Pochowali i postawili dwa żeliwne krzyże z ukrzyżowaniem Chrystusa. Jedna z kobiet złożyła na trumnie świeże kwiaty dla Pan-centuriona. Wrócił późno. Żegnajcie drodzy rycerze. Niech obca ziemia będzie dla ciebie łatwa.
Okoliczności, w których zginął Władimir Iwanowicz, były następujące:
14 października nasza eskadra stanęła na straży w dole. Było od 7 do 8 rano. Było cicho i wszyscy myśleli, że wróg cofnął się dalej.
Nagle niecierpliwy Petrenko wyszedł z wąwozu na górę i po chwili wrócił i poinformował Władimira Iwanowicza, że za wzgórzem są Austriacy.
- Widziałeś ich?
- Nie, chociaż tego nie widziałem, ale jestem pewien, że jest: słyszałem jakąś rozmowę.
- Idź się przekonaj!
Petrenko ponownie wyszedł na pagórek i natychmiast zawrócił. Słychać strzał i ... upadł.
Nasz leżał w małej linii wśród krzewów i drzew. Strzelanie rozpoczęło się i trwało około godziny. Austriacy, żeby zobaczyć nasze, musieli wspiąć się na górę, a każdy z ich śmiałków wypadł z naszych kul.Już leżą na górze jak snopki, a Kozacy z częstym ostrzałem nie dają im możliwości zajrzenia do przędzy. Wtedy wróg postanowił nas ominąć. Ten zamiar wroga został zauważony przez Władimira Iwanowicza i krzyknął: "Chłopaki, na górę!" To były jego ostatnie słowa. Pod górą, w czystym miejscu, został ranny. Kozak ze wsi Nowomyszastowskaja S. Okhrimenko, który uciekł obok centuriona, zauważył, że Władimir Iwanowicz stopniowo pochylał się ku ziemi. Początkowo wydawało się, że usiadł, ale gdy jego głowa opadła na ziemię, S. Okhrimenko rzucił się do swojego centuriona i wraz z Kleniem wziął pod ramiona jeszcze ciepłe ciało. Myśleli, że jest ranny. Kilka metrów później kolejna kula zraniła S. Okhrimenko w nogę. Następnie położyli ciało, zabrali jego broń, mapę, dziennik i poszli do swoich. Wtedy zbliżyły się nasze wojska. Ominięcie naszych wojsk zmusiło wroga do odwrotu i opuszczenia trzech wiosek, w których usiadł.
Ciało Władimira Iwanowicza i Petrenki znaleziono następnego dnia w wiejskiej kaplicy na cmentarzu i zabrali je ze sobą, aby je pochować.
24 listopada 1914 r. Mikołaj II przejeżdżał przez Jekaterynodar w drodze na front kaukaski. Pociąg cesarski przyjechał do Jekaterynodaru o godzinie 13:00 ... Na stacji Mikołaj II spotkał się z zakonnym atamanem kubańskiej armii kozackiej poseł Babiczem, szefem I wydziału administracyjnego samorządu kubańskiego Keleberdinsky Ivan Samoilovich, deputacje ze stanów. Po przyjęciu chleba i soli oraz podziękowaniu za wyrażone uczucia miłości i oddania, Wszechwładny Cesarz wyruszył otwartym powozem, z dzwonkiem wszystkich kościołów, do katedry Aleksandra Newskiego ... Na całej trasie suwerenni ludzie entuzjastycznie powitał go. Cesarza powitano w katedrze Aleksandra Newskiego słowem biskupa Jana z Yeisk. Po wysłuchaniu krótkiej modlitwy Jego Wysokość z okrzykami „hurra” przystąpił do odwiedzania rannych w szpitalach miejskich i wojskowych. W szpitalach Suwerenny Cesarz omijał rannych żołnierzy, uprzejmie wypytywał o ich stan zdrowia i okoliczności ich obrażeń, a niektórym z nich przyznał medale. Ponadto wizyta cara została nagrodzona społecznością Czerwonego Krzyża, Maryjskim Instytutem Kobiecym i Schroniskiem Szeremietiew (Wojskowym Schroniskiem Dziewic). Tutaj Mikołaj II odbył długą rozmowę z dyrektorem sierocińca Iwanem Samoilowiczem Keleberdinskim. Według legend rodzinnych, cesarz złożył w tej rozmowie kondolencje z powodu śmierci swojego syna Włodzimierza i przekazał ojcu order Włodzimierza z mieczami za zachowanie w rodzinie zmarłego bohatera (jego niebiańskiego patrona był święty Włodzimierz), który Władimir Iwanowicz został nagrodzony pośmiertnie.
Mikołaj II spotkał się z moim prapradziadkiem nie tylko jako dyrektor sierocińca, faktem jest, że dzień przed jego przybyciem, czyli 23 listopada 1914 r., Mikołaj II mianował Iwana Samojłowicza niezbędnym członkiem Obecność w regionie Kuban ... O sprawach mobilizacji rozmawiał z nim Mikołaj II.
Keleberdinsky Ivan Samoilovich był zaangażowany w mobilizację praktycznie od pierwszych dni wojny do marca 1920 r., Kiedy Jekaterinodar został zajęty przez Czerwonych. Był zaangażowany w mobilizację Kozaków w ramach rządu tymczasowego, a następnie do armii ochotniczej. Do władzy doszli nowi ludzie, a mobilizację kontynuował Keleberdinsky Ivan Samoilovich, cieszący się wielkim szacunkiem i zaufaniem władz stanicy i starszych. Oto fragment jego listy formuł:
„Najwyższym rozkazem z 23 listopada 1914 r. Nr 50 został powołany do poboru niezbędnego członka Obwodu Kubańskiego.
Zarządzeniem Regionu Kubańskiego z dnia 30 grudnia 1914 r. Nr 973, w związku z powołaniem na niezbędnego członka Obwodu Kubańskiego w służbie wojskowej, został zwolniony z funkcji doradcy Zarządu Okręgowego od stycznia 1915 r. "
W książce Metric o narodzinach, małżeństwie i śmierci katedry Aleksandra Newskiego za 1915 r. Znajduje się zapis, że setnik 2. pułku połtawskiego armii kozackiej Kuban Władimir Iwanowicz Keleberdinsky, który zginął w wojnie z Austrią 14 października, 1914, został pochowany 1 lutego 1915 r. Na cmentarzu ogólnym miasta Jekaterynodar.
Keleberdinsky Vladimir Ivanovich został przywieziony do Jekaterynodaru w cynkowej trumnie. 1 lutego 1915 r. Pomimo porannych mrozów mieszkańcy Jekaterynodaru zebrali się w centrum miasta. Wzdłuż ulicy Krasnej stali uczniowie prawdziwej szkoły Aleksandrowskiego i gimnazjów miejskich. Procesja pogrzebowa ciągnęła się od domu Keleberdinsky'ego Iwana Samoilovicha wzdłuż ulicy Krasnej do Katedry Wojska Aleksandra Newskiego. Z przodu byli oficerowie, a za nimi śpiewacy, duchowni. Trumnę nieśli oficerowie pułków połtawskiego i jekaterynodarskiego. W pobliżu katedry znajduje się warta honorowa ze stu pułku II połtawskiego dowodzonego przez Władimira Iwanowicza. Chór śpiewał w katedrze. Pośrodku świątyni ustawiono cynkową trumnę z ciałem Władimira Iwanowicza Keleberdinskiego, otoczoną licznymi wieńcami armii kozackiej Kubańskiego atamana Nakaznego, mieszkańców Jekaterynodaru. Przy trumnie znajdowała się warta honorowa, na niej leżała szabla i sztylet zmarłego, obok umieszczono Order św. Włodzimierza, który Władimir Iwanowicz został nadany pośmiertnie. W świątyni przyszedł pożegnać bohatera-wodza Kuban Babich, w towarzystwie doradców rządu regionalnego i odbył się z rodziną zmarłego. Potem natychmiast rozpoczęła się liturgia pogrzebowa. Nabożeństwo pogrzebowe zakończyło się ogłoszeniem „Wiecznej Pamięci”. Po wyjęciu trumny z katedry kondukt żałobny przeniósł się na Cmentarz Wszechświęty.
Niewątpliwie Władimir Iwanowicz Keleberdinsky był wspaniałym oficerem kawalerii, człowiekiem dumnym i krnąbrnym - kozakiem. Ale jednocześnie był też wielkim prababą, wielokrotnie podżegał do pojedynków, m.in. o prawo do samodzielnej opieki nad jedną z najpiękniejszych dziewczyn Jekaterynodaru - moją praprababką.
W archiwum „Kubańskiego Biuletynu Kozackiego” z 1914 r., W którym znalazłem artykuł o śmierci Władimira Keleberdinsky'ego, wydrukowany został wiersz oficera kozackiego. Kiedy to czytam, zawsze wydaje mi się, że chodzi o naszego prapradziadka, o naszego setnika Keleberdina ...
W szpitalu polowym
Noc zerwie obolałe nitki
Jest mało prawdopodobne, aby przetrwały do rana.
Pytam o jedno, piszę,
Napisz trzy linijki siostro.
Oto adres mojej biednej żony.
Napisz do niej kilka słów,
Że jestem nieszkodliwie zraniony w ramię,
Wyzdrowieję i będę zdrowy.
Napisz tego chłopca do Vovy
Całuję tak szybko, jak mogę
I austriacki hełm ze Lwowa
Jestem dla niego prezentem na lądzie.
I osobno napisz do swojego ojca,
Jak uwielbiony nasz dzielny pułk,
I że zostałem śmiertelnie ranny w klatkę piersiową,
Spełniam mój obowiązek wojskowy.
Sergey Kopytin
21 września 1914
16 kwietnia 1915 r. Anna Grigorievna Keleberdinskaya urodziła syna Igorka, którego jej zmarły ojciec nigdy nie widział.
„Igor (na cześć Wielkiego Księcia, 8 czerwca). Urodzony 16 kwietnia 1915 roku. Chrzest 10 czerwca 1915 r.
Rodzice: Sotnik z 2. pułku połtawskiego Władimir Iwanowicz Keleberdinsky i jego prawna żona Anna Grigoriewna, oboje prawosławni.
Odbiorcy: Podesaul Boris Grigorievich Biryukov i dziedziczny szlachcic Andrei Sergeevich Kitovsky, córka radcy sądowego Eleny Grigorievna Biryukova i dziedziczna szlachcianka Nina Sergeevna Lysak. "
Prababcia Anna została sama z dwójką małych dzieci. Po rewolucji poznała młodego oficera. Nazywał się Siergiej Pawłowicz Tichonow.
Siergiej Pawłowicz urodził się w 1893 roku pod Moskwą w mieście Orekhovo-Zuevo. Ukończył szkołę chorążych w Moskwie. W czasie I wojny światowej walczył na froncie kaukaskim. Wraz z wycofaniem części armii rosyjskiej z frontu kaukaskiego w 1917 r. Trafił do Jekaterynodaru.Jeden z pierwszych przyjaciół (chorąży 1. rezerwy plastunów armii kozackiej Kuban Władimir Wasiljewicz Biryukov) przedstawił Siergieja swojej kuzynce, młodej wdowie po Keleberdinskiej Annie.
Do końca lutego 1918 r. Władza radziecka została ustanowiona w całym Kubanie i regionie Morza Czarnego, a tylko Jekaterynodar pozostał w rękach władz regionalnych. Don upadł, siły bolszewickie zbliżały się do Jekaterynodaru. Gdy oddziały Czerwonej Gwardii zbliżyły się bezpośrednio do miasta i rozległ się huk pocisków, rząd zdecydował się opuścić Jekaterinodar dla oddziałów zbrojnych i udać się w góry, aby nie zagrażać ludności miasta i uniknąć ostrzału artyleryjskiego miasta.
14 marca oddziały Czerwonej Gwardii pod dowództwem I. L. Sorokina wkroczyły do Jekaterinodaru.
W połowie marca Ochotnicza Armia Korniłowa najechała region Kuban. Plan operacji Białych był następujący: pokonanie oddziałów Czerwonej Gwardii na południe od Jekaterinodaru, zajęcie wioski Elizawetyńska nagłym ciosem, przekroczenie Kubanu i zaatakowanie miasta. Tak więc Jekaterynodar był w niebezpieczeństwie. Rozkaz ewakuacji miasta został już wydany, gdy nadeszła wiadomość, że Korniłow został zabity, a Ochotnicy odchodzą.
Rozgoryczeni okrutnymi stratami bolszewicy wyładowali swój gniew na burżuazyjnej części ludności Jekaterynodaru, wyciągając na ulicę i zabijając każdego, kto wpadł im w oko. Ta orgia trwała prawie trzy dni. Tak więc Jekaterynodar stał się świadkiem bezwzględnego, nieludzkiego linczu! „Poszło za nami szaleństwo” - napisał Anton Ivanovich Denikin w Essays on Russian Troubles.
Brat Anny Grigorievna esaul Biryukov Boris Grigorievich, naczelnik do zadań pod dowództwem regionu kubańskiego i atamana zakonu armii kozackiej Kuban, był w stanie zabrać Annę i jej dzieci z Jekaterinodaru do wioski krymskiej. Do Jekaterynodaru wrócili dopiero w sierpniu 1918 r., Kiedy miasto zostało zajęte przez wojska Denikina.
Po powrocie do Jekaterynodaru Anna i Siergiej Tichonow postanowili się pobrać.
Życie w mieście nie było już takie samo. Zamknięto sklepy i lokale rozrywkowe, wprowadzono godzinę policyjną. Młoda rodzina wyjechała do Orekhovo-Zuevo, aby odwiedzić rodziców Siergieja. Kleszczem Biryukova stała się Anna Grigorievna Tikhonova-Keleberdinskaya. Adoptowane dzieci Anny Siergieja Pawłowicza.
Siergiej Pawłowicz marzył o wstąpieniu do akademii wojskowej. Ale wojna secesyjna zniweczyła wszystkie plany na przyszłość. W mieście Orekhovo-Zuevo ogłoszono mobilizację wojskową do walki z Białymi Kozakami w południowej Rosji.
17 lipca 1919 r. Siergiej Pawłowicz Tichonow został zmobilizowany i wysłany na front południowy w ramach 14. Dywizji Piechoty. W Armii Czerwonej zajmował stanowiska:
- Pomnashtabriga (zastępca szefa sztabu brygady);
- nashtabriga (szef sztabu brygady);
- dowódca brygady (dowódca brygady);
- Art. pomnashtadiv (starszy asystent szefa sztabu oddziału) 14. karabinu;
- p.o. Szefa Sztabu 14. Dywizji Piechoty od 6 października 1919 r .;
- dowódca dywizji (szef sztabu dywizji) 5. kawalerii;
- Pomnashtakor (zastępca szefa sztabu korpusu) 2. kawalerii;
- Pomnashtadiv (zastępca szefa sztabu dywizji) 22. Dywizji Piechoty Operacyjnej.
Po mobilizacji do Armii Czerwonej Anna Grigorievna nie miała innego wyjścia, jak tylko udać się z dziećmi do Jekaterynodaru. Prababcia wspominała, że kiedy wraz z matką spacerowała jedną z ulic Moskwy, podszedł do nich artysta, wyrażając podziw dla urody Anny Grigoriewnej i prosząc o namalowanie jej portretu. Anna Grigorievna, odnosząc się do rychłego odejścia, pozostawiła swoje zdjęcie artyście. Następnie namalowany portret został wysłany do miasta Jekaterynodar, ale nie zachował się do dziś.
Ponieważ nowy zięć służył Armii Czerwonej, Grigorij Biryukov porzucił córkę.
17 marca 1920 r. Jekaterynodar został zajęty przez Czerwonych.Na wspólnym posiedzeniu komitetów regionalnych i Jekaterinodarskich komitetów partii RCP (b) zdecydowano:
„A) zaproponować Kubchekowi zorganizowanie i przeprowadzenie w ciągu najbliższych kilku dni rewizji generalnych w dzielnicach zamieszkałych przez masy burżuazji;
b) w przypadku znalezienia niezarejestrowanych byłych funkcjonariuszy Białej Gwardii, bezwzględnie ich zniszcz;
c) szerokie informowanie ludności o represjach wobec wszystkich elementów kontrrewolucyjnych ”.
To właśnie w takie dni 1920 roku w domu Anny Grigoriewnej Tichonowej-Keleberdinskiej schronili się jej dwaj bracia. Mieli nadzieję, że nie będą ich szukać w domu czerwonego dowódcy. Ale mylili się. Sąsiedzi, chcąc udowodnić swoją lojalność wobec nowego rządu, poinformowali, że w domu ukrywali się biali oficerowie z wycofującej się armii generała Denikina. Wyprowadzając dwóch Białych Gwardii na dziedziniec, żołnierze Armii Czerwonej zadźgali ich szablami przed nieszczęsną młodą kobietą. Tichonow Siergiej Pawłowicz był w tym czasie w szpitalu z poważną raną.
Zbierając fundusze na dyktaturę proletariatu, prowadzono rewizje w wyzwolonym spod Białej Gwardii Krasnodarze. W dniach 21-22 listopada 1920 r. W mieście obchodzono „Dzień konfiskaty rzeczy burżuazji” lub „Dzień ucisku burżuazji”. Akcja ta była częścią kampanii „ekonomicznego rozbrojenia burżuazji”. Zgodnie z zarządzeniem centrum, 2 listopada 1920 r., Plenum Komitetu Regionalnego RCP Kuban-Morze Czarne (b) podjęło uchwałę: „... po zarejestrowaniu miejskiej burżuazji pilnie: 1) rozpocząć wywłaszczanie własności burżuazji poprzez zorganizowane przywłaszczenie; 2) nałożyć na burżuazję nadzwyczajny podatek finansowy; 3) rozpocząć wywłaszczanie mieszkań burżuazji i przesiedlanie do nich robotników i sierocińców; 4) rozpocząć radykalne oczyszczanie sowieckich instytucji z elementów burżuazyjnych ”. Poproszono lokalne organizacje nie tylko o stosowanie się do zaleceń ośrodka, ale także o „wykazanie się inicjatywą”. Rekwizycjom podlegali wszyscy - nie tylko duzi kupcy i przemysłowcy, ale także drobni sklepikarze, rzemieślnicy i inni obywatele, którzy z jakiegoś powodu mieszczą się w kategorii „burżuazji”. W tym samym czasie skonfiskowano nawet widelce, patelnie i aluminiowe garnki.
Pewnego wieczoru przyszli do domu naszej praprababki. Tichonow przebywał w tym czasie w Noworosyjsku, pozostawiając żonie mandat, że jest żoną czerwonego dowódcy. Ale edukacja i poczucie własnej wartości nie pozwoliły Annie Grigorievnie na korzystanie z papieru. W przedpokoju stał duży stół jadalny, na nim postawiono wszystko, co w domu było cenne. Piękna porcelana, sztućce, złote rzeczy ... Anna Grigorievna poszła do innego pokoju, a prababcia (która miała wtedy 11 lat) wyciągnęła ze stołu złotą łyżkę i przyniosła matce. Anna Grigorievna spojrzała surowo na córkę i powiedziała: „Weź to natychmiast i połóż na stole”.
Następnego dnia Siergiej Pawłowicz wrócił z podróży służbowej. Dowiedziawszy się, co wydarzyło się w domu, udał się do magazynu, gdzie odebrano skonfiskowany majątek z całego miasta. Ale rzeczy należące do Tichonowów tam nie było.
Po tym incydencie Anna Grigorievna przeniosła się do daczy w Gelendzhik, a dzieci Lena i Igorek pozostali z dziadkiem Grigorym Iwanowiczem Biryukovem. Siergiej Pawłowicz z 22 Dywizją Krasnodarską przebywał w Noworosyjsku.
Dzieci często odwiedzały Tichonowa w Noworosyjsku. Siergiej Pawłowicz towarzyszył im pieszo wzdłuż brzegu morza, mijając Kabardinkę do Gelendzhik, do matki. Z drogi nie można było korzystać, ponieważ rządziły tam bandy „zielonych”.
Prababka opowiedziała (według wspomnień Siergieja Pawłowicza Tichonowa) o ostatniej bitwie o Jekaterynodar, w której jej ojczym został ciężko ranny, a dowódca 22 dywizji, Zacharow, zginął. Stało się to 17 marca 1920 r. Jednostki Armii Czerwonej, składające się z 22 dywizji, wyparły formacje Białych Kozaków Armii Ochotniczej poza Jekaterynodar. Bitwy były ciężkie, z różnym skutkiem. Wycofująca się w kierunku Noworosyjska Armia Ochotnicza postawiła szczególnie poważny opór w rejonie miejskiego parku, bo.trzeba było jak najdłużej opóźniać natarcie Armii Czerwonej, aż do zakończenia przeprawy przez rzekę Kuban wojsk i wozów z rodzinami kozackimi. W kwaterze 22 dywizji zapadła decyzja: mimo ciężkich strat w sile roboczej złamać za wszelką cenę opór wycofujących się i uniemożliwić pozostałym Białym Kozakom przekroczenie Kubania. Na który wrzucono wszystkie rezerwy 22 dywizji. W awangardzie zebranych pospiesznie nowych sił działała sztab dywizji dowodzony przez dowódcę Zacharowa. Rozpaczliwy opór białych nie dał natychmiastowego przełomu na przeprawie, a 300-400 żołnierzy czerwonej kawalerii z dowództwem dywizji zostało otoczonych. Siergiej Pawłowicz Tichonow powiedział, że przez jakiś czas on i Zacharow odcięli nacierającego ze wszystkich stron wroga, ale potem Zacharow z kilkudziesięcioma bojownikami zaczął być wypychany z powrotem do hydropatycznego establishmentu. Powiedział też, że chcą się dodzwonić do otoczonego dowódcy, ale nie mogą tego zrobić. Natychmiast otrzymał śmiertelną ranę w okolicy nerek i stracił przytomność. Obudził się w szpitalu wojskowym, gdzie powiedziano mu, że jego dowódca zmarł.
Kiedy został wypisany ze szpitala, przede wszystkim wziął za rękę swoją adoptowaną córkę Elenę (naszą babcię) i zaprowadził ją na miejsce śmierci dowódcy dywizji Zacharowa, aby złożyć kwiaty. Teraz w tym miejscu znajduje się ściana pamiątkowa. Po drodze opowiedział jej historię śmierci i obrażeń dowódcy dywizji.
Po wyzwoleniu Jekaterynodaru, przemianowanego na Krasnodar, 22. Dywizja Strzelców Krasnodarskich ruszyła w kierunku Noworosyjska. Po szpitalu Siergiej Pawłowicz Tichonow dołączył do swojego oddziału w Noworosyjsku.
Tichonow Siergiej Pawłowicz brał udział w likwidacji buntu w Dagestanie, za co otrzymał złoty zegarek.
Jesienią 1922 roku Siergiej Pawłowicz został przyjęty do szpitala z zapaleniem nerek, dotknęło to obrażenia, które doznał podczas wyzwolenia Krasnodaru. 4 listopada 1922 r. Komisja lekarska szpitala wojskowego w Krasnodarze uznała Siergieja Pawłowicza Tichonowa za „niezdolnego do służby wojskowej z wyłączeniem z rejestru”. Siergiej Pawłowicz składa raport szefowi sztabu 22 dywizji Krasnodar z prośbą o utrzymanie go w służbie. Prośba została spełniona. Ale w lutym 1923 roku Tichonow ponownie trafił do szpitala, gdzie 27 lutego zmarł na zapalenie nerek.
Wojna domowa - lud podzielony na „białą” i „czerwoną”, rzeki krwi generowane przez nienawiść i śmierć. W tej wojnie nie było „białych” i „czerwonych”, ale jest jeden walczący lud, niszczący się w śmiertelnej walce, by zadowolić tych, którzy ją podzielili i wytyczyli granice.
6 lipca 1923 r. Anna Grigorievna Tikhonova-Keleberdinskaya urodziła córkę Swietłana, która, podobnie jak jej brat Igor, nigdy nie była widziana przez zmarłego z powodu ran ojca.
Zbyt wiele spadło na wiele kobiet. Anna Grigorievna zaczęła chorować i coraz częściej miała zawały serca. Zmarła na jeden taki atak w 1926 roku w wieku 41 lat. Stało się to na daczy w mieście Gelendzhik, gdzie została pochowana na starym cmentarzu miejskim przy ulicy Nagornej. Mówią, że ten cmentarz wkrótce zostanie zburzony ...
Mamy w domu portret Anny Grigorievnej Keleberdinskiej, namalowany przez artystę A. Kryłowa w 1914 roku.
Niedawno znalazłem w powieści Wiktora Iwanowicza Lichonosowa „Nasz mały Paryż”: „... Ale w mojej ojczyźnie, gdzie wśród dzieci i wnuków nie ma ani jednego starego kozackiego nazwiska, byłbym jeszcze smutniejszy. Nie powiesz: „Czy jesteś synem Keleberdinsky'ego? Wnuk Kanatowa? Córka, wnuczka, prawnuczka Ponoczewnego? " Jakie to tragiczne! ... ”
„... Domy, małe domki, oficyny, pałace z wazonami na frontonie, z werandami, z wzorzystymi monogramami nad oknami, dziedzińce, łukowe bramy taksówkarzy, żeliwne stopnie fabryki Gusnika w jednej chwili przywróciły mu duszę do miasta dzieciństwa. Domy same nazywały się nazwiskami swoich dawnych właścicieli: Kaleri, Vishnevetsky, Kamiansky, Varenik, Kanatov, Kravchina, Malyshevsky, Kiyashko, Borzik, Rashpil, ... Zhdan-Pushkin, Keleberdinsky, Likhatsky, Gadenko ... czas ...
- Moim zdaniem w mieście nie ma obecnie ani jednego takiego nazwiska - powiedział Grubas. „I nie ma też dalekich krewnych”.
Tak, takie nazwisko nie istnieje, ale są krewni i nie są odlegli, ale bezpośredni. Więc nie cała rodzina Keleberdinsky została zniszczona podczas wojny domowej. Przecież stare rodziny nie umierają wraz ze zmianą nazwiska swoich potomków, ale giną w duszach i sercach niewdzięcznych prawnuków. Nic dziwnego, zgodnie z prawami prawosławnymi, zaleca się poznanie i zapamiętanie swoich krewnych do siódmego pokolenia. W dawnych czasach legendy rodzinne były święte. Wszyscy Keleberdinsky i Biryukovs znali dokładnie swoje pokrewieństwo, pochodzenie i wszystkie czyny swoich ojców i dziadków. Nasze prababki uważały za grzech, jeśli ich wnuki i prawnuki zapomniały o swoich przodkach. Kiedyś więc prababcia opowiadała o swoich przodkach, starała się, aby jej historie utrwaliły się jak najgłębiej w pamięci. Tak, niewiele wiem o życiu i sprawach bliskich - winę za niespokojny czas, jaki spadł na dzieciństwo i dorastanie mojej prababki: w wieku 5 lat została bez ojca, gdy miała 17 lat, jej matka zmarła, a moja prababcia musiała ją zastąpić młodszym bratem i siostrą. A w sierpniu 1941 roku, niedaleko Leningradu, jej mąż Michaił Andriejewicz Kovalev zniknął bez śladu, a ona została sama z córeczką w ramionach. Niewiele, które zachowała w pamięci swoich rodziców, prababcia próbowała przekazać swoim wnukom, ale nie wszystko można było wtedy opowiedzieć, a im dano za mało czasu. Babcia zmarła w 1973 roku ...
W naszym rodzinnym albumie znajdują się stare zdjęcia przedstawiające moich przodków. Patrząc na te zdjęcia, myślę, że mam też ich cząstkę.
Jak mówią, znajdź różnice ...
1915 rok. Elena 6 lat (prababcia)
