|
 Pośród innych procesów umysłowych pamięć ma duże „znaczenie pedagogiczne”.
Posłuchajmy rozmowy, którą czasami prowadzą nauczyciele między sobą, a często słyszymy: „Zina Voevodina ma złą pamięć, sama mówi, że nawet pięć powtórzeń to za mało, aby zapamiętać paragraf z fizyki” lub „Misza doskonała pamięć, on nawet nie musi uczyć się lekcji, wszystko po prostu pasuje samo ”lub„ To dziwne, mieliśmy wczoraj powtórkę, dzwonię do Ustinowa, on nie pamięta, naprawdę nie może powiedzieć słowo, ale odpowiedział na ten sam materiał dwa tygodnie temu i dostał A. Tymczasem w tym wszystkim - w indywidualnych i specyficznych dla wieku cechach pamięci, w szybkości zapominania i trudnościach zapamiętywania - nie ma nic zaskakującego ani dziwnego.
Pamięć podlega obiektywnym prawom i zarówno nauczyciel, jak i pierwsi uczniowie muszą je znać, aby odpowiednio zorganizować proces rozumienia materiału edukacyjnego, nauczyć ich powtarzania i odtwarzania. Drugi to świadome podejście do ważnego zadania samokształcenia jednostki, w którym umiejętność prawidłowego i efektywnego zarządzania możliwościami własnej pamięci odgrywa istotną rolę. Dzieci w wieku szkolnym często zwracają się do nauczycieli z skargami na słabą pamięć i oczekują od nich pomocy i rady, a czasami desperacko trzeba ich zachęcać, uspokajać, sprawić, by uwierzyli w niezawodność swojej pamięci. Jest rzeczą oczywistą, że nauczyciele powinni być dobrze zorientowani w psychologicznych problemach pamięci oraz być kompetentni i taktowni w udzielaniu rad, wyjaśnień i zaleceń, których udzielają uczniom.
Współczesny człowiek musi dużo wiedzieć i dużo pamiętać, a każdego roku coraz więcej. Z pomocą przychodzą książki i wszelkiego rodzaju płyty, wideo i filmy, dyski komputerowe i miliony kart katalogowych w bibliotekach. Ale wszystkie te osiągnięcia ludzkiego geniuszu - od węzłów na strunach, które kiedyś były używane, aby nie zapomnieć o zadaniach, po maszyny tłumaczące z języków obcych - nie tracą na wartości, ale wyzwalają magiczną moc, którą nazywamy pamięcią. Wszystkie te środki pomocnicze są tworzone przy pomocy myśli ludzkiej i mają znaczenie i znaczenie tylko dlatego, że zostały zaprojektowane tak, aby służyły ich potrzebom.
Podobnie jak wszystkie procesy umysłowe, pamięć jest odbiciem obiektywnej rzeczywistości. Ale jeśli teraźniejszość odbija się w odczuciach i percepcjach, wtedy pamięć odzwierciedla przeszłe doświadczenia danej osoby.
Wyobraźmy sobie na chwilę osobę, która całkowicie straciła pamięć. Co w ten sposób straciłby? Absolutnie wszystko!
 Przypuśćmy, że utrata pamięci przytrafiła mu się na ulicy, kiedy szedł do pracy. Po pierwsze, nie doszedłby do celu swojej ścieżki, a gdyby go tam przywieźli, nie wiedziałby, co tam robić. Zapomniałby kim jest, jak się nazywa, gdzie mieszka. Zapomniałby o swoim ojczystym języku i nie mógł powiedzieć ani słowa. Co więcej, nie mógł wykonać ani jednego ruchu, nie mógł zrobić kroku, nie byłby w stanie sięgnąć po szklankę wody, ponieważ zanikałaby pamięć ruchów, znikałyby umiejętności i zdolności, które rozwijały się od dzieciństwa. Przeszłość już dla niego nie istniała. Ale teraźniejszość jest równie beznadziejna dla osoby pozbawionej pamięci, niczego nie pamięta, niczego się nie nauczy.
Pamięć jest niezwykle ważna w życiu człowieka. Pamięć łączy „przeszłość” człowieka z jego „teraźniejszością”, zapewniając w ten sposób jedność osobowości. W organizmie człowieka zachodzi stały metabolizm.Ze składników odżywczych, które nasz organizm otrzymuje z zewnątrz, budowane są nowe komórki, stare obumierają, starzejące się w organizmie zastępowane są nowymi, ale pamięć niezmiennie zachowuje nam to, co było naszym wczoraj.
Pamięć działa jako integralna część wszystkich procesów umysłowych człowieka i wymaga wykorzystania i przetworzenia doświadczeń z przeszłości, zapisanych w ideach. Ale czasami pamięć jest niejako wypychana na pierwszy plan, a następnie żywe przedstawienia odtwarzają przed nami obraz odległej i niedawnej przeszłości. Tak więc we wspaniałym wierszu Aleksandra Puszkina „Odwiedziłem ponownie ...” znajdujemy podekscytowany opis wspomnień, które zalały poetę.
W łańcuchu wspomnień, który rozwija się przed nami, łatwo jest dostrzec żywy związek z uczuciami, pragnieniami i potrzebami człowieka. Są ostateczną przyczyną, która powoduje i aktywuje procesy pamięciowe.
W jaki sposób dokonuje się odciskania przeszłych doświadczeń, w jakich ujawniają się jego charakterystyczne cechy? Jak przebiegają główne procesy pamięci: zapamiętywanie, konserwacja i przeciwny proces zapominania, rozpoznawania i reprodukcji? Jakie są wzorce pamięci? Gdzie jest przyczyna niektórych z jego niesamowitych tajemnic? I wreszcie, czy można poprawić pamięć, uczynić ją bardziej elastyczną, posłuszną; szybsze zapamiętywanie, trwalsze przechowywanie, dokładniejsze i łatwiejsze rozpoznawanie i reprodukcja? Jak wykorzystać wiedzę o wzorcach pamięci w służbie uczenia się?
Petrovsky A.V. - Drzwi otwarte do przeszłości
|
