|
 „Żywność przygotowana przez samą naturę” - tak wielki fizjolog IP Pawłow nazwał mleko. W pierwszych miesiącach życia dziecka mleko jest jego jedynym pokarmem, którego nic nie zastąpi. Kiedy dziecko ma 5-6 miesięcy, samo mleko nie pokrywa już wszystkich potrzeb rozwijającego się organizmu, a dzieci otrzymują pokarm uzupełniający. Ale mleko nadal pozostaje głównym produktem diety dziecka. Dzieci pozbawione mleka lub otrzymujące go w niewystarczającej ilości rosną wolniej, gorzej rozwijają się i częściej chorują.
Mleko powinno również odgrywać ważną rolę w żywieniu dzieci w wieku szkolnym. Pokarm, w skład którego wchodzi codziennie mleko, zapewnia nastolatkowi normalny rozwój, ułatwia mu radzenie sobie z obciążeniem szkolnym i odgrywa istotną rolę w zapobieganiu chorobom zakaźnym.
Mleko jest również niezastąpionym produktem dietetycznym. Promuje najszybszą regenerację sił po chorobie. Mleko i produkty mleczne powinny być obowiązkowym składnikiem codziennej diety nie tylko dziecka, ale i osoby dorosłej.
Co tłumaczy duże zalety mleka i jego wyjątkową rolę w żywieniu?
Mleko, podobnie jak wiele innych pokarmów, zawiera te same substancje, które składają się na organizm ludzki, czyli białka, tłuszcze, węglowodany, sole mineralne, witaminy i wodę. Jeśli jednak dieta dziecka jest zbudowana w taki sposób, aby dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, ale mleko jest wykluczone z tej diety, wynik będzie niezadowalający, dziecko zacznie pozostawać w tyle pod względem wagi i wzrostu.
Chodzi więc nie tylko o to, by mleko zawierało wszystkie niezbędne dziecku składniki odżywcze, ale także o jakości tych substancji i ich proporcjach.
Mleko krowie zawiera średnio 3,3% białka, 4,7% cukru mlecznego i 3,7% tłuszczu, 0,7% minerałów i około 87,6% wody. Ponadto mleko zawiera witaminy, enzymy i kilka innych substancji, które choć występują w bardzo małych ilościach, to jednak odgrywają bardzo ważną rolę w żywieniu.
Białka mleka, a także białka mięsa, jaj, ryb są kompletne i zapewniają najlepsze warunki do wzrostu i witalnej aktywności organizmu. Białko mleka jest lekkostrawne. Naukowcy odkryli, że jeśli wymienisz
W diecie dziecka białko mleka jest innym rodzajem białka, nawet jeśli jest kompletne, to wzrost i rozwój dziecka spowalnia.
Tłuszcz mleczny ma niższą temperaturę topnienia niż ludzkie ciało i występuje w mleku w postaci maleńkich kuleczek, a kropla mleka wielkości główki szpilki zawiera 1 500 000 pojedynczych kulek tłuszczu. Obie te właściwości tłuszczu mlecznego przyczyniają się do jego wysokiej przyswajalności.
Mleko zawiera również cukier. Jest całkowicie wchłaniany przez organizm.
Skład mineralny mleka jest bardzo zróżnicowany. Zawiera potas, sód, wapń, fosfor, siarkę, magnez, żelazo, cynk, miedź, mangan, fluor i inne substancje. Szczególnie cenny jest wapń mleka. Jest niezbędny do budowy tkanki kostnej, kształtowania się zębów, prawidłowego funkcjonowania mięśni itp. Ze wszystkich minerałów najczęściej występujących w diecie dziecka i osoby dorosłej brakuje wapnia, a także mleka i produkty mleczne - sery, twarożek, kefir, jogurt - bogate w wapń oraz w związki łatwo przyswajalne przez organizm.
Mleko zawiera prawie wszystkie znane witaminy. W żywności dla niemowląt mleko jest głównym źródłem witamin A i D, zawiera również witaminy z grupy B, w szczególności jest szczególnie bogate w witaminę Bg - ryboflawinę.Witamina C w mleku nie wystarcza do zaspokojenia potrzeb organizmu, dlatego należy szukać jej dodatkowych źródeł.
Ilość witamin w mleku podlega znacznym wahaniom w zależności od pory roku, żywienia i warunków utrzymania bydła mlecznego. Mleko letnie i jesienne jest 3-4 razy bogatsze w witaminę A niż mleko zimowe, a to drugie jest bogatsze w witaminy z grupy B niż letnie.
Z mleka przygotowywane są bardzo wartościowe produkty spożywcze: wytrawne i mleko skondensowane, śmietana, masło, sery, różne produkty z kwasu mlekowego: twarożek, jogurt, kefir, kumis, acidophilus i inne.
Ser i twarożek są bogate w białko i są również dobrym źródłem wapnia. Krem, masło a śmietana to głównie tłuszcz mleczny. Nawiasem mówiąc, wiele osób ma błędne przekonanie o niskiej wartości odżywczej odtłuszczonego mleka i maślanki. Tymczasem po odtłuszczeniu pozostaje w nich prawie całkowicie białko, cukier mleczny i sole mineralne.
Mleko w proszku jest najlepszym substytutem świeżego mleka na obszarach, gdzie to ostatnie jest niewystarczające. Pod względem składu chemicznego prawie nie różni się od naturalnego mleka.
Produkty zawierające kwas mlekowy mają szczególnie wysoką wartość odżywczą. W Indiach jest takie powiedzenie: „Pij kwaśne mleko, a długo pożyjesz”. Znany rosyjski naukowiec I.I. Miecznikow stwierdził, że produkty kwasu mlekowego hamują procesy gnilne w jelitach i zalecił powszechne stosowanie jogurtu jako środka poprawiającego zdrowie i zwalczania przedwczesnego starzenia.
Wszyscy doskonale zdają sobie sprawę z wartości dietetycznej produktów takich jak kefir, kumys, kwaskowate mleko i jogurt, które zawierają wszystkie składniki odżywcze mleka w najlepiej przyswajalnej postaci, a ponadto regulują wypróżnienia.
Przy niektórych chorobach, a także w starszym wieku, kiedy nie zaleca się codziennego spożywania mięsa, pokarm mleczny całkowicie pokrywa wszystkie potrzeby organizmu.
Często nie doceniamy mleka jako napoju, gdy jest ono niezbędne. Mleko i produkty mleczne powinny znaleźć się w naszej codziennej diecie, jako jej najważniejsza część.
W dyrektywach XX Kongresu KPZR w sprawie szóstego pięcioletniego planu rozwoju gospodarki narodowej ZSRR na lata 1956-1960 zaproponowano zwiększenie sprzedaży mleka i jego przetworów w 1960 r. W porównaniu z 1955 r. 2,7 razy.
Od kongresu minął zaledwie około roku, a cały kraj już odczuł znaczące sukcesy, jakie miały miejsce w rolnictwie, w szczególności w hodowli zwierząt. Wydajność mleka brutto w kołchozach wzrosła o 32 procent w porównaniu z rokiem ubiegłym. W 1956 r. Państwowe skup mleka w porównaniu z 1955 r. Wzrosły o 3,8 mln ton. Dzięki temu możliwe jest znacznie lepsze zaopatrzenie ludności w mleko i produkty mleczne, które są niezbędne do dobrego odżywiania.
Profesor nadzwyczajny B. D. VLADIMIROV, czasopismo „Zdrowie”, 1957
|
