|
 Rosyjski agronom I. Klingen pływał po Azji Południowej. Studiował, jak rośnie krzew herbaciany. Ciepłe morze błyszczało. Wiał orzeźwiająca bryza. Sylwetki palm kokosowych ciągnęły się bez końca wzdłuż horyzontu, identyfikując tropik.
Ale Klingen nie był zadowolony z nowych miejsc. Jego dusza była ponura. Dziś zdał sobie sprawę, że przemysł mleczarski w starej Europie i Ameryce jest w największym niebezpieczeństwie. I pochodzi z samego drzewa kokosowego, które swoim pierzastymi liśćmi macha tak przyjaźnie, a nawet pochyla się nad wodą w kierunku morza, jakby wyciągając swoje zielone ręce do gości.
Te ponure myśli przeszły przez głowę Klingena w bufecie parowca. Na śniadanie podano mu tradycyjną owsiankę z masłem. Olejek smakował wyjątkowo dobrze. Miał wyjątkowy aromat, w przeciwieństwie do zwykłego zapachu masła. Klingen wyjaśnił to faktem, że krowy jedzą zupełnie inne jedzenie w tropikach. Oto olej i pachnie inaczej. Ale na wszelki wypadek zapytał kelnera.
 Powiedział, że masło wcale nie było masłem, ale kokosem. Jest bardziej opłacalna niż krowa, trzykrotnie tańsza. I jest tani, bo zdobycie go nie wymaga dużo pracy. Kokos to leniwe drzewo. Owoce same opadają, gdy tylko dojrzeją. Musisz tylko uzbroić się w cierpliwość i czekać, aż upadną. I przestrzegaj środków ostrożności, aby spadające źródło oleju nie zmiażdżyło twojej głowy.
Obawy Klingena nie potwierdziły się. Palma nie zastąpiła krowy. Jednak nie straciła sensu. Olej kokosowy wciąż jest sławny. I robią z tego margarynę. A poza tym robią również mydło o specjalnych właściwościach. Mogą prać bieliznę w słonej wodzie morskiej. Daje tam taką samą bujną pianę, jak wszystko inne w miękkim deszczu. Może dlatego, że sama palma rośnie na słonej krainie wybrzeża. Eksperci uważają, że nie oddala się dalej niż 400 metrów od wybrzeża właśnie dlatego, że słony oddech morza nie jest dalej słyszalny. W Indiach mydło kokosowe jest w każdym domu. W szczególności lubią nimi myć dzieci karmiące. Ich skóra nabiera niesamowitej miękkości i elastyczności.
To dzieło słynie nie tylko z mydła. Było takie powiedzenie: „Kokos ma dziewięćdziesiąt dziewięć korzyści, a setną wkrótce znajdziemy!” Mówi się, że liczba „99” jest uznawana za oryginalną. W rzeczywistości jest o wiele więcej przydatnych rzeczy. Nawet w starożytności w gospodarce domowej było 350 zastosowań.
A nauka idzie do przodu. A także gospodarstwo domowe. Nie bez powodu każdy mieszkaniec tropików zużywa rocznie od 60 do 150 orzechów na potrzeby rodziny. I na jedzenie. I kosmetyki. I na oświetlenie (olej kokosowy nie pali).
Lista nagród kokosowych wydłużyła się w tych dniach. Kokos stał się na ulicach tym samym drzewem cienia, co nasza topola. W Hawanie spotykaliśmy go na każdym rogu. Jeśli jest gorąco i spragnione, to na obrzeżach stolicy Hawańczycy robią to. Weź kostkę brukową i zrzuć jeden z orzechów. Odcinają górę nożem maczetowym i piją zimny napój - mleko. A na Fidżi wydobywanie i picie mleka jest dla turystów rytuałem.
Przywieziono nas łodzią na jedną z koralowych wysp. Tam przewodnik wspiął się po pochyłym pniu, jakby po stromym zboczu, na szczyt palmy i stamtąd upuścił kilka orzechów. Drugi przewodnik na dole odpieczętował orzechy, dał każdemu koktajl tubkę i zasugerował rozpoczęcie degustacji. Mleko ma trzy zalety. Mimo upału było chłodno. Aromatyczny. A co najważniejsze, trochę skwierczał od bąbelków dwutlenku węgla, jak prawdziwy napój gazowany. Ta ostatnia nieruchomość zawsze zachwycała nawet takiego konesera roślin tropikalnych, jak profesor E. Corner z angielskiego miasta Cambridge.
Kiedy weszliśmy na statek, aby wrócić do stolicy Fidżi, Suvy, zauważyliśmy, że przewodnik przyniósł do kabiny garść świeżych liści kokosowych.Gdy tylko ruszyli, zaczął z nich wyplatać wszelkiego rodzaju przedmioty. Dla jednego turysty utkał kask z tropikalnym słońcem, dla innego torbę turystyczną, a dla trzeciego wypchanego ptaka. A dla mnie jako botanika prasę zielnikową do suszenia roślin. Szkoda, że zwyczaje miasta Sydney zabrały nam te pamiątki. Kwarantanna!
Kolejny akcent do portretu kokosa. Pień, choć zakrzywiony, jest dość wysoki. Jak nasza brzoza lub osika. A czasami jest wyższy, jak sosna lub świerk. Korona na koronie z parasolem. Znajdują w nim schronienie różne zwierzęta i ptaki, a czasem ludzie. Najczęściej mieszka tam lokalny szczur. Zjada orzechy, które zaspokajają zarówno głód, jak i pragnienie. Dlatego czasami w ogóle nie schodzi na ziemię. Jeśli chcesz się rozciągnąć, podróżuje przez korony, skacząc z drzewa na drzewo.
Na wyspach Fidżi mówią, że w poprzednich latach, kiedy dochodziło do starć między plemionami i nie było jeszcze broni, niektórzy zbiegów przetrwali tylko wspinając się na koronę kokosa. Trudno było stamtąd wypędzić więźnia. Jeden z nich żył na szczycie orzecha kokosowego przez około sześć miesięcy. Siedział cicho w gąszczu liści. Odkorkował orzech po orzechu, a bogate mleko dodawało mu sił.
Jeśli wspinali się po pniu, żeby go przepędzić, bombardował napastników tymi samymi orzechami. Sześć miesięcy później przyjaciele go zwolnili.
Radziecki botanik, profesor D. Dobrochaeva na wyspowym atolu Suworowa spotkał dobrowolnego pustelnika Toma Neila. Został przydzielony do ochrony rezerwatu ptaków. Tom zasadził cały atol palmami kokosowymi i zapewnił sobie pożywienie na wszystkie przyszłe lata. Mieszka tam od ponad piętnastu lat i gotuje nowe dania z orzechów.
Podczas sadzenia orzechów kokosowych musisz poznać kilka sekretów, aby lepiej chronić dłonie i uzyskiwać lepsze plony. Eksperci zauważyli, że liście młodych sadzonek kokosa mogą rozwijać się w różnych kierunkach. Kilka dłoni w lewo. Inni mają prawo. Kiedy obliczyli, ile z nich jest w gaju, okazało się, że jest ich mniej więcej tyle samo. Zostało trochę więcej. Godne uwagi jest to, że po lewej stronie daje o około jedną piątą więcej orzechów niż po prawej. Nawet profesor E. Corner nie mógł zrozumieć, o co chodzi.
Ale największą tajemnicą kokosa jest jego domniemana ojczyzna. Od czasów Kolumba podróżnicy rozmawiali o tym, jak dobrze pływa kokos. Sama palma nie pochyla się przypadkowo nad wodą. Musi wrzucić orzech do morza, aby odpłynął w odległe krainy. Wykonywany jest określony program, nakrętka jest pływająca. Późniejsze obserwacje potwierdziły historie podróżników. W 1883 roku nastąpiła sensacyjna erupcja wulkanu Krakatoa. Cała roślinność umarła. Ale dziesięć lat później botanicy znaleźli tam palmy kokosowe. Nie inaczej, wyrosły z orzechów wyrzuconych na brzeg przez ocean.
Być może uwierzyliby, że orzech mógłby pływać przez trzy morza, gdyby Thor Heyerdahl nie interweniował. Kiedy Tour płynął z Ameryki Południowej do Polinezji, zabrał ze sobą dwieście kokosów. Połowę z nich położono na pokładzie tratwy. Druga połowa znajdowała się pod pokładem, gdzie zalewała ich słona woda oceanu. Kiedy przybyli do Polinezji, okazało się, że zamoczone w wodzie orzechy zdechły. Wniosek z tej historii jest jasny dla wszystkich. Orzech nie może długo pływać na falach. Chociaż jest przeznaczony do pływania, nie jest zbyt długi.
To prawda, że inny nie mniej znany naukowiec, Amerykanin A. Whitaker, trzymał swoje orzechy w morskiej zatoce przez 111 dni. I przeżyli. Ale w Tours zginęli! Różne orzechy, różne morza, różne czasy.
Teraz wyobraźmy sobie, gdzie może być domniemana ojczyzna. Niektórzy szukają jej w Ameryce Południowej. Inni są w Azji Południowej. Jeszcze inni znajdują się na wyspach Oceanu Spokojnego. Istnieje również opinia, że na kontynencie Mu, który od dawna pogrążył się w otchłani oceanu. Wątpliwe jest tylko, czy kontynent Mu w ogóle istniał. Nikt jeszcze tego nie udowodnił.
Najbardziej uwodzicielska była wersja amerykańska. Na kontynencie Ameryki Południowej policzono jedenastu bliskich krewnych kokosa, aw Azji i na wyspach Pacyfiku - żadnego! Wszyscy ci krewni to dzicy. Więc urodzili się tutaj, w Ameryce.I sam orzech kokosowy mógłby tu powstać. Ponadto samosiew palmy kokosowej nie występuje na wyspach Pacyfiku, o czym świadczy najlepszy koneser tych miejsc, profesor E. Merrill. A ponieważ nie ma samosiewu, oznacza to, że palma jest tutaj sadzona.
Zwolennicy pochodzenia kokosa z wysp Pacyfiku wysuwają następujące argumenty: chociaż na wyspach nie ma dzikich krewnych kokosa, to sama palma orzechowa ma tutaj 50 odmian, którymi Ameryka nie może się pochwalić.
W poszukiwaniu rozwiązania tej zawikłanej kwestii strony sporu przyprowadziły do dyskusji złodzieja palm, kraba birgus. Krab jest wielkości żółwia. Podnosi opadłe owoce, otwiera je pazurami i wydrapuje je od wewnątrz. Jeśli nie ma powalonych, wspina się na drzewo i na miejscu zbiera plony. Krab żyje na wyspach Pacyfiku. Nie ma go w Ameryce.
Zwolennicy amerykańskiego wariantu byli zachwyceni, gdy docenili kraba. Wydawało im się, że przeciwnicy zostali pokonani. Nadal będzie! W przypadku kraba głównym pokarmem są orzechy kokosowe. Jeśli kokos urodził się w Ameryce, a potem został przywieziony do Polinezji, to co krab jadłby do tego czasu? Rzeczywiście, trudno dyskutować z tym argumentem. Lud Pacyfiku chciał się poddać, ale wtedy pojawił się jeden niezwykły fakt. Jeśli z jakiegoś powodu nie ma kokosów, birgus przełącza się na orzechy innej palmy - palmyry. I na czymś, co zawsze rosło na wyspach Oceanu Spokojnego. Więc krab mógł z łatwością obejść się bez kokosa. I dobrze się dogadywał, dopóki nie przywieźli go do Polinezji. A kiedy przybyli, oczywiście przeszedł na większe i smaczniejsze orzechy. I stworzono iluzję, że zawsze był kojarzony z kokosem.
I tak spory toczą się z różnym skutkiem. Radzieccy botanicy skłaniają się ku azjatyckiej hipotezie wyspiarskiej. Sama palma jest bardziej wyspiarska niż lądowa. Nie bez powodu to drzewo wdzięcznie pochyla się nad wodą, wrzucając dojrzałe owoce do błękitnego morza.
A teraz warto odpowiedzieć na pytanie, które na pewno się pojawi. Jak to się stało, że ludzie wciąż muszą wspinać się (z pewnym ryzykiem) na wysokość trzydziestu metrów, aby uzyskać owoc kokosa, podczas gdy ludzie już dawno skracali inne drzewa owocowe na świecie? Odpowiedź może być następująca. I próbują skrócić kokos. Powstają już niewymiarowe odmiany półkarłowate. Jednak nie zawsze jest taka potrzeba. W końcu kokos jest „leniwym drzewem”, a jego owoce po osiągnięciu dojrzałości muszą same opadać, tak jak to się dzieje w przypadku śliwek i innych owoców.
A. Smirnov. Wierzchołki i korzenie
|
